Şimdi poker masasında çeşitli taraflar oturuyor. Bunlardan birtanesi, ellerinde tahvil tutan ve bu tahvilleri CDS'lerle (credit default swap) sigortalamış büyük yatırımcılar (hedgefonlar, bankalar, vs)
Başka bir aktörde CDS'leri piyasaya süren büyük bankalar. Bunlar hep aynı bankster'ler.
CDS piyasasının %97'sini ellerınde tutan bankalar: bank of america, barclays, citibank, deutsche bank, goldman sachs, jpmorgan chase, societe general ve ubs.
Tabi birde aktör olarak politikacılar var ama onlar önemli olmadığı için onlara fazla değinmiyorum.
Şimdi tartışılan eğer Yunanistan iflasa giderse borçlarının yüzde kaçı silinecek, haircut yüzde kaç olucak? Bundanda önemlisi bu haircut CDS'leri çalıştıracakmı? Yani tahvillerini sigortalayan yatırımcılar, sigortayı yaptırdıkları bankadan paralarını alabilecekmi? CDS'ler ne zaman çalışır, bir ülke yüzde kaçtan sonra iflas sayılır? Bu soruların cevabını vericek olan kuruluş ISDA (international swaps and derivatives association). Yanlız burdaki en büyük sorun, ISDA'yı kontrol edenlerle, CDS'leri piyasaya sürenler aynı kişiler. ISDA simdiden %50'de beş kuruş bile ödemiyeceğini söyledi.
Bu CDS'ler zaten OTC olarak, yani tezgah altından alınıp satılan, kimin kime ne kadar değerinde alıp verdiği belli olmayan, saçma sapan bir piyasa.
Şimdi bir tarafta söylenen, eğer CDS'ler çalışırsa amerikan bankalar sektörü çöker.
Ama birde madalyonun diğer tarafı var. CDS'lerin çalışması engellenir, banksterler %70'de olsa biz bunu iflas saymayız derlerse bu bambaşka bir sorun yaratır.
Diyelim bir eviniz var, yangına karşı sigortalamışsınız. Sonra yangın çıkmış ve eviniz yanmış, birtek duvarları kalmış. Sonra sigorta şirketi gelip bunu yangın saymam, evin tam yanmamış daha duvarları duruyor diyip paramızı ödemezse ne olur? Bu sigorta şirketinde sigortası olan diğer kişiler huzursuz olur ve güvenini yitirir ve bu sigortaları ellerinden çıkarrmak isterler. Ve böyle bir güven sorunu trilyonlarla ifade edilen CDS piyasasını kısa sürede çökertebilir.
Şimdi belki Yunanistan tiyatrosunun neden bukadar uzun sürdüğünü daha iyi anlıyabiliyorsunuzdur.
Birde unutmamak gerekirki Yunanistan AB ekonomisine katkısı nerdeyse sıfır olan ufacık bir ülke.
Düşünebiliyormusunuz daha büyük bir ülkeye sıra geldiğinde yaşanabilecekleri? Sonuçta Yunanistan tiyatrosu nasıl biterse bitsin, aktörler memnun kalkıcaktır masadan, çünkü bu sistemde kaybeden taraf her zamanki gibi normal vatandaş olucak.
CDS'lerin nasıl işlediğini çok güzel anlatan bır video (ingilizce)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder