Euro Break-Up: Just a Question of How

Nigel Farage İngiltere'de ki UKİP partisinin başkanı.
Aynı zamanda Avrupa parlamenteri olan Farage fazla sevilmeyen bir politikacı.
Neden mi? Doğruları söylediği için.
İster sevin, ister sevmeyin, Farage euro üzerine söylediklerinde sonuna kadar haklı.
Farage için sorulması gereken soru, euro çökecekmi değil, euro nasıl ve ne zaman çökecek?

Para Birimleri ve Satın Alma Gücü

Alttaki grafiklerde majör para birimlerinde 1971'den bugüne kadar yaşanan, satın alma gücündeki kaybı görebilirsiniz. Kırmızı çizgi ise piyasada bulunan para miktarını temsil ediyor.

Amerikan Başkanları ve SP500

Amerikan seçimlerine daha var ama beyendiğim için paylaşmak istedim
Görüldüğü gibi SP500'de demokrat başkanların performansı cumhuriyetçi başkanlardan daha iyi.
Hatta %30.8 eksi yapan Hoover dışarı çıkarılsa bile cumhuriyetçilerin ortalaması %4.75, demokratların ise %8.9. Ben tersini beklerdim açıkcası. Böylece piyasalar cumhuriyetçileri sever tezide yanlış çıktı.
Yatırılan 10000 dolar cumhuriyetçiler altında (Hoover katılmadan) 51211 dolar olurken, demokratlar altında 300671 dolar olmuş.

Obama'da dahil olarak Amerikan başkanları ve SP500 performansı

The First 12 Hours of a US Dollar Collapse

Daha önceki yazılarımda belirttiğim gibi önümüzdeki senelerde Amerikan doları'nın güvenli liman statüsünü kaybedeceğini  düşünüyorum. Tabi başlangıç nasıl olur veya ne zaman başlar, bunu kestirmek çok zor.
Ama alttaki video'da dolar'ın çöküşü'nün nasıl başlayabileceğine dair bir senaryo çizilmiş.
Senaryoya göre ABD QE 4 'ü açıkladıktan sonra Çin hükümeti artık Amerikan tahvilleri almayacaklarını açıklıyor. Ve tabiki bu haber piyasalara bomba gibi düşüyor. Altın, gümüş yukarı kopuyor.
Çin'in açıklamasından sonra ilk 12 saate piyasalarda yaşanabilecekler bir film gibi düzenlenmiş.
Bazı yerleri biraz abartılı olsada olabilecek reel bir senaryo bence.
MUST WATCH!!

Ülkelerin Risk Cetveli

Bir ülkenin tahvilini alan yatırımcıların aldığı tahvilleri CDS'ler üzerinden sigortalama imkanı var.

Tabi bazıları tahvil tutmadan CDS'lerle oynuyor, bu başka bir konu (burda yazmıştım: http://finansalreset.blogspot.com/2012/04/hedge-fonlar-ve-cdsler.html)

Tabiki bir ülke piyasalar tarafından ne kadar riskli görülürse, CDS'leri o kadar pahalı olur ve tam tersi.

Alttaki listede görülen, yatırımcının teoretik olarak 10'000 dolar değerinde olan 5 senelik ülke tahviline ödemesi gereken senelik sigorta primi (13.04.2012 tarihiyle).

En güvenli ülke görülen Norveç'in sigorta primi 22 dolarken,

en tehlikeli (iflasa yakın) ülke görülen Yunanistan'ın sigorta primi 9650 dolarla nerdeyse tahvil miktarına eş değerde.

Türkiye'nin 10000 dolar değerinde tahvilini sigortalamak 241.88 dolara geliyor.

Sağ kolonda görülen YTD'ye (sene başından bugüne olan değişim) bakarsak, Portekiz, Yunanistan ve İspanya dışında bütün ülkelerin sigorta primleri ve bu anlamda riskleri düşmüş.

Böyle bir ortamda İspanya CDS'lerinin %32.31 artması dikkat çekici.

JP Morgan'ın Kağıt Altınları

Altın manipülasyonu deyince ilk akla gelen isim JP Morgan'dır.
Bu gerçek'mi? Komplo teorisi'mi? Buna siz kara verin.
Ama aşağıda görülen sayılar gerçek.
JP Morgan elinde 87 milyar dolar değerinde altın kontratı tutuyor.
Ama asıl inanılmaz rakam şimdi geliyor:
JP Morgan'ın elinde bulunan bütün derivatives'lerin toplam miktarı 70 TRİLYON dolar!!!
Bu rakam bütün dünyanın GSYH'sından daha yüksek!
Piyasada bulunan bütün türev ürünlerin değeri ise inanılmaz 230 TRİLYON dolar!!!
Böyle bir saçmalık olabilirmi? Oluyor işte, ama daimi değil, patlayana kadar.

Hedge Fonlar ve CDS'ler

CDS'ler basit bir dille bir nevi sigorta primi.
Ve bu sigorta primini istediğiniz zaman alıp satabilirsiniz piyasalarda.
Mesela İspanya'nın durumu daha iyi iken CDS alanların beklentisi İspanya'nın
durumunun kötüleşmesidir. Tabi burda gerçektende tahvillerini sigortalamak için CDS alanları saymıyorum. Sonuçta İspanya'nın durumu ne kadar kötüleşirse (mesela faizlerin artması), CDS'lerle
sigortalamakda o kadar pahalanır. İşte sorun da tam burda zaten.
Birileri para kazanacağım diye koskoca bir ülkenin ve milyonlarca insanının durumunun kötüleşmesini istiyor. Bazıları istemekle kalmıyor, direk tahviller üzerinden baskı kuruyor.
Warren Buffet CDS'ler için boşuna "finansal kitle imha silahı" dememiş.


İşte bir örnek:
Altta görülen carmel-asset-management isimli hedgefon'un yaptığı İspanya analizin'den bir alıntı:
Son 'expected return' bölümünde, bekledikleri gibi İspanya krizinin daha da alevlenmesi durumunda CDS'lerle %300 kazanç sağlayabileceklerini yazmaya çekinmemişler. Bu problemin yasalarla çözülmesi lazım, ülke CDS'lerini tahvil almadan açığa oynamak yasaklanması gerek bence
Ama yaptıkları İspanya analizi kaliteli ve tam 54 sayfa.  İspanya ekonomisi üzerine güzel bilgiler var, isteyen burdan indirebilir: http://www.mediafire.com/view/?b220tr9v1896gq6

Çin'den Bir Grafik

Artık Çin'de yorulmaya başladı.
Dün gelen ilk çeyrek büyüme verisi +%8.1 geldi.
Bu rakam yüksek gözüksede son 3 yılın en düşük seviyesi.
Bence Çin'de büyüme yavaşlamaya devam edecek.
Son dönemde dünya ekonomisini ayakta tutmakta büyük rol oynayan Çin yavaş yavaş frene basmaya başladı.  İhracat (mavi) ve İthalat (kırmızı) herşeyi çok güzel anlatıyor.

ABD: Öğrenci Kredisi Balonu Patlarmı?

Amerika'da gençlerin üniversite ögrenimini kredilerle finanse ettiği bilinir.  Öğrenciler okullarını bitirdikten sonra, bir iş bulup, çalışıp kredilerini geri öderlerdi.
Bu sistem tabiki işler yolundayken iyi gitti. Ama artık öğrenci kredilerinde müthiş bir balon oluşmaya başladı. Çünkü ABD'de 18-24 yaş arası çalışan gençlerin yüzdesi %54-60 arasında.
Tabiki açıklanan, manipüle rakamlar çok daha düşük ama doğru değil. Tarım dışı istihdam verisi üzerinde yapılan çarpıtmayı burda yazmıştım: http://finansalreset.blogspot.com/2012/04/tarm-ds-istihdam-yalan.html

ABD 18-24 yaş arası çalışan nüfus (Grafik 2011 sonundan)

Öğrenci kredileri senelerce iyi gitti ama artık yavaş yavaş sorunlar büyümeye başladı.
Çoğu kredi almış genç okulunu bitirdikten sonra iş bulamadığı için kredisini geri ödeyemez durumda. Zerohedge'de geçenlerde 270 milyar değerindeki kredilerin geri ödemelerinde 30 gün gecikme yaşandığını yazmıştı.
Bütün açıkta olan kredilerin toplamının bir trilyon doları geçtiği söyleniyor.
Bu krediler, şimdiki düşük faizlerle zor ödeniyorsa, faizler biraz artarsa nasıl geri ödenebilir?
Eğer öğrenci kredilerinden yeni bir subprime  krizi çıksa kesinlikle şaşırmam.
Ama tabiki şu anda gözler Avrupa'da. ABD'deki öğrenci kredileri sorunu kimseyi enterese etmiyor.


3. çeyrek 2011'de toplam öğrenci kredileri 870 milyar dolar!

Verilen kredilerin iki çeşiti var. Biri "ABS Private Student Loans", özel krediler.
Diğeri ise "Federal Family Education Program" tarafından devlet garantisi altında olan "Asset Backed Securities" üzerinden verilen krediler.
Fitch bir raporunda asıl tehlikeyi, özel kredilerde gördüklerini açıklamıştı.
Ama ne fark ederki, özel kredilerde çökse sonuçta gelip FED kurtaracak.
FED demişken, FED'in asset bilançosuna bakarsak, şu anda en büyük pozisyonları öğrenci kredileri!!!

Devlet tarafından verilen kredi miktarındaki artış gerçekten dikkat çekici.
Sanki birileri heryerden muslukları açmış enflasyon yaratıp, borçlardan kurtulmak için elinden gelen herşeyi yapıyor.

 

Uzun Vadede Altın

Açıkcası fiyatların 2000 e gitmeden bu kadar uzun süre  geri çekileceğini düşünmemiştim.
Veya JPMorgan/Comex mafyasının kriz modunda bu kadar etkili olacağını düşünemedim.
Ellerinde fiziksel altın bulunmadan, sadece kağıt üzerinden sattıkları altınlarla, fiyatları FED'in istediği şekilde çok güzel manipüle etmeyi başardılar. (Altın ve algoritmalar'da yapılan sistematik müdahalelere dair bir dosya mevcut: http://finansalreset.blogspot.com/2012/04/altn-ve-algoritmalar.html ).
Ama sonuçta uzun vadede altının yukarı gitmesini engelleyemiycekler ancak yavaşlatmış olacaklar.
Şimdi grafiklerle altında yönün uzun vadede neden kesinlikle yukarı olacağını inceliyelim.

İlk grafik dow/gold ratio.
Yani dow jones'u satın alabilmek için kaç ons altın gerek.
1999'da dow jones 11000/altın 260= dow/gold ratio 42
Bugün dow jones 13000/altın 1650=dow/gold ratio 7.8

Dow/Gold ratio krizlerin dibinde hep 1-3 arası olmuş. Daha çok yol var.

Shadow gold price bulunan altının piyasada dolaşan dolar miktarına (bu tam olarak bilinmesede) göre teoretik olarak hesaplandığı bir fiyat. Shadow gold price şu anda 9000 usd civarında.

Amerika altınıyla toplam borcunun sadece %2.6 sını ödeyebilir durumda şu an.
Orta meridian ise %5 de uzun vadede.

Altta çeşitli firmaların ve borsa endekslerinin piyasa değerleriyle gold bugs index olarak geçen 16 en büyük altın üreticisinin piyasa değerleri karşılaştırılmış.
Görüldüğü gibi microsoft'un değeri bile gold bugs index'den daha fazla.

Birde tabiki gelişmekte olan ülkelerin merkez bankalarının altın stoklarını arttırma ihtiyacı var.
Sarı olan bölgeler ülke rezervlerinin % olarak altın miktarı.

Son grafikte altın balon oldu diyenler için.
Aşağıda bugüne kadar piyasalarda patlayan balonları ve balonların patlayana kadar yaptığı performansı görebilirsiniz.
Mesela palladium 2001 de patlamadan önce %1242 çıkmış.
1980 de altın balonu patladığında, altın %2276 çıkmış. Gümüş hatta %3099!!
Şu anda ise altın %547, gümüş ise %682 çıkmış.
Altın ve gümüş'de balondan bahsedebilmek için daha çok çok erken.

Bütün bu faktörlerin yanı sıra, para basılmaya devam edilir, faizler düşük kalır ve jeopolitik riskler devam ederse uzun vadede değerli metal alanlar kesinlikle kazanacaktır

Tarım Dışı İstihdam Yalanı

Geçen Cuma ABD'den gelen tarım dışı istihdam verisi 203 bin beklenirken, sadece 120 bin arttı. Ama aynı anda işsizlik 8.3 beklenirken, 8.2 geldi.
Bu arada  8.2 oranı Ocak 2009 dan bugüne açıklanan en düşük işsizlik seviyesi.
Burda ilk bakışta zaten bir uyumsuzluk olduğu belli açıklanan sayılarda.
Ve tabiki bu sayılar gerçeği yansıtmıyor, ABD'nin gerçek işsizlik sayısı bence %15'lerde.
Açıklanan sayılar ufak bir hileyle elde ediliyor ve yapılan bu hilenin adıda "not in labor force".
Hiç Amerika piyasalar için bu kadar önemli olan bir veriyi tesadüfe bırakırmı? Birde yakında seçimler varken? Tabiki hayır!
Not in labor force'da işsizlik verileri için kullanılan istatistiklerden çıkarılan ama hala çalışabilir yaşta ve durumda olan Amerikalıların sayısı belirleniyor. Güya bu insanlar iş piyasasında bulunmuyormuş.
Bu "not in labor force" ABD çalışma bakanlığı BLS tarafından sadece istatistikleri çarpıtabilmek için kullanılan bir icad.
Detaylara gelirsek istatistkleri güzel göstermek için Mart'da "not in labor force"'a kaydırılan çalışabilir insanların sayısı Şubat'a göre 333 bin artmış. Mart 2011'den Mart 2012'ye kadar olan artış ise tam 2.289 milyon kişi. Bu demektirki şu anda toplam 87.897 milyon kisi "not in labor force" içinde yer almış.
Ve bu yeni bir rekor!!!
Zaten işsizlik oranı söylenildiği gibi 8.2 olsaydı, karnını doyuramayıp gıda kuponlarına (food stamps) ihtiyaç duyan insanların sayısıda yeni rekorlar yapmazdı.
(Food stamps üzerine:  http://finansalreset.blogspot.com/2012/03/food-stamps-rekor-seviyede.html )
Winston Churchill ne demiş bir zaman: "Kendin çarpıtmadığın istatistiğe kesinlikle inanma".

%1'in farkı

Amerika borçlarının faizi, sadece %3'den  %4'e çıkarsa, Amerika için bu %1 faiz farkının bedeli, İrak ve Afganistan savaşlarının toplam maliyetinden daha fazla. İzlemenizi tavsiye ederim, Prof. Antony Davies çok güzel anlatmış.

SP500 vs. FTSE-EURO STOXX

Bugün Zerohedge'de gördüğüm ve dikkatimi çeken iki grafiği paylaşmak istiyorum.

SP500 ve FTSE, Euro Stoxx arasındaki korelasyon bozulduktan sonra piyasalarda ani ve sert bir düşüş yaşanmış 2011 yazında.

Altta görülen aynı borsaların aktüel durumları. Korelasyon yine bozulmuş.
Amerika ve Avrupa arasındaki fark açılmış.
Belki benzeri bir düşüş yaşıyabiliriz yakında. SP500'e bir mini short gimek güzel olabilir.

İSPANYA İÇİN NE ZAMAN DÜĞMEYE BASILACAK?

Yunanistan'dan sonra sıranın İspanya'ya geleceği baya kesinleşmeye başladı.
Özel sektör, bankalar ( http://finansalreset.blogspot.com/2012/03/ispanyada-bankalarn-durumu.html ),
emlak piyasası, cari açık, işsizlik ( http://finansalreset.blogspot.com/2012/03/yeni-bir-negatif-rekor-daha.html ), belediyeler vs. vs.
Nereye bakarsanız bakın İspanya'nın durumu hiç ama hiç iyi değil.
Ve aşağıdaki grafiklerde görüldüğü gibi kasinolarda yavaş yavaş İspanya'nın üstüne oynamaya hazırlanıyor.

İlk çeyreği bütün dünya borsaları artıda kapatırken, İspanya borsası ilk çeyrekte -%6 düşmüş.
Gerçekten dikkat çekici. (Dün'de -%2.7 de kapadı)

Aşağıdaki grafiklerde İspanya ekonomisinin durumu çok net gözüküyor.
Pmi, işsizlik, perakende satışlar vs.   Heryerde sorun var.

İspanya ülke CDS'leri bu sene başından beri %10.8 artmış.
Senelik bakarsak nerdeyse %100 bir artış var. Bir senede riziko algısı ikiye katlanmış.

Banka CDS'lerine bakarsak ilk sıralarda İspanya bankaları dikkat çekiyor.
3 senelik yüksek daha geçilmemiş olsada, bu belki 23-27 Nisan arası moody's ile değişebilir.

 İspanya 10 senelikler (Mart). Yakından takip etmek lazım ilerleyen günlerde/haftalarda.

Sonuçta İspanya'nın durumu genel olarak çok kötü ve euro krizi vol.2 İspanya ile devam edecek.
Sorulması gereken soru likidite junkie'si olmuş piyasaların ne zaman gözünü İspanya'ya çevireceği? Bazılarına göre Fransa'daki seçimler bitmeden böyle bir senaryoya izin verilmeyeceği. 
İzleyip göreceğiz.

Altın ve Algoritmalar

Altın piyasasında yapılan manipülasyonların araştırıldığı bir raporu paylaşmak istiyorum.
Yapılan müdahalelerin çeşitli algoritmalar tarafından ve hep belirli saatlerde yapıldığı söyleniyor.

Daily interventions at tactically important times
The most frequent “attack” times incorporated into the algorithms are as follows:

1. London open 3.00am London/3.00am New York;
2. COMEX open 1.20pm London/8.20am New York;
3. After PM fix 3.00pm London/10.00am New York; and
4. Access market After 6.30pm London/1.30pm New York.

Rapor ve detaylar: Tactical summary of gold market manipulation

İNOVASYON

Türkiye'de yaşayan ve durumu iyi olmayan herkeze sabır diliyorum.
Cari açığı kapatmak için yapılan bu zamlar gerçekten inanılmaz.
Eh tabi ülkemizin yöneticileri, ülkemizde inovasyon yaparak yeni ürün geliştiren şirketleri korumazsa daha çok zam yapmak zorunda kalır.
Bu anlamda geçen hafta bizzat tanıklık yaptığım bir olayı anlatmak istiyorum.
Geçen hafta ticaretle uğraşan bir arkadaşımla İtalya'ya bir fuara gittik.
İsviçre'deki kapalı alanlardaki sigara yasağından sonra herkez dışarıda sigara içmek zorunda kaldı. Ve şimdiye kadar çoğu yerde kullanılan gazlı sistemler yasaklandı. Sonuçta seneye kış sezonu için çeşitli ısıtma imkanlarına bakmak için bu fuarda bazı firmalarla görüştük.
Bu firmalardan biride Türkiye'dendi. Gerçekten çok güzel ürünleri olan, dünyada markalaşmak isteyen, profesyonel çalışan bir Türk şirketi.
Uzun lafın kısası bu inovatif ve Türkiye'de üretim yapan şirketin hakları ve emekleri korunmuyor mesela.
Bize onlarca hukuk davasının peşinde koştuklarını ve kopyacılık yüzünden ciddi zarar ettiklerini anlattılar.
Birde yaptıkları bir pantalon veya basit birşey değil, adamlar teknoloji üretiyor. Ama ne yazikki ülkemizde kendini kurnaz sayıp bu ürünleri bile kopyalayıp para kazanmak isteyen onlarca insan var.
Bize anlatılana göre bu ürünlerin teknik parçasından, plastik kalıbına kadar kalitesiz kopyasını yapmak için bile en az 100000tl gerek.
Ya düşünebiliyormusunuz adamın biri başkasının yaptığı bir ürünü kopyalıyabilmek için en az 100000 lirasını ve enerjisini emek çalmaya harcıyor. Neden? Çünkü devlet'den veya hukuk'dan korkmuyor. Neden? Çünkü yaptırımlar yetersiz ve çok uzun zaman alan prosedürler.
Böyle saçmalıklar devam ederse Türkiye daha çok zamlar yapmak zorunda kalır.
Türkiye'nin ihtiyacı olan inovasyon ve tabiki bu inovasyonu yapanların emeklerinin korunması.